با تحقیق در قرآن مىبینیم كه متعلَّقهاى مختلفى براى ایمان ذكر شده است؛ مثل این آیه كه مىفرماید: لَیْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الاْخِرِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ الْكِتابِ وَ النَّبِیِّینَ...؛(1) نیكوكارى آن نیست كه روى خود را به سوى مشرق و [یا] مغرب بگردانید، بلكه نیكى آن است كه كسى به خدا و روز بازپسین و فرشتگان و كتاب [آسمانى] و پیامبران ایمان آورد. در این آیه، ایمان به «خدا»، «روز قیامت»، «فرشتگان»، «كتاب آسمانى» و «پیامبران» مطرح شده است.
اما با وجود ذكر متعلَّقهاى مختلف، مىتوان همه آنها را به یك متعَّلق باز گرداند و گفت متعلَّق ایمان، «خدا با جمیع صفات و لوازمش» مىباشد. روح همه ایمانها به ایمان به خدا باز مىگردد و ایمان به سایر چیزهایى هم كه ذكر شده در واقع از لوازم و آثار و پىآمدهاى ایمان به خدا است. اقتضاى حكمت خدا بعثت انبیا است. بنابراین ایمان به خدا ایمان به انبیا را نیز در پى مىآورد. ایمان به انبیا نیز ایمان به كتابهاى آسمانى را كه انبیا از جانب خداى متعال مىآورند در پى خواهد داشت. همچنین لازمه ایمان بهانبیا پذیرش فرشتگان وایمان بهوجود آنها است؛ چرا كه آنان وحى الهى را بر پیامبران نازل مىكنند. همانگونه كه از لوازم ایمان بهخدا وپیامبران وكتابهاى آسمانى، ایمان بهمعاد و روز قیامت نیز هست.
به هر حال هر انسان منصفى كه قرآن را بررسى كند به روشنى مىیابد كه متعلَّق ایمان از نظر قرآن، «الله» و صفات و لوازم مربوط به او است؛ از قبیل: انبیا، فرشتگان، آخرت، كتابهاى آسمانى و... .قرآن به اقتضاى مقام، گاهى دو، گاهى سه و گاهى تا پنج یا شش متعلَّق را به تفصیل براى ایمان ذكر مىكند. در اینجا مواردى را از باب نمونه ذكر مىكنیم:
آیین پرواز
متعلَّق و مراتب ایمان