صفحه ٨٤

حاصل کوشش شیطان و همکاری آن مردم را این گونه وصف می فرمایند: شما شتر دیگران را با علامت خود علامت گذاری کردید و آنچه را از آن شما نبود در زمره دارایی خود به شمار آوردید و افزون بر این، آنان را از آبشخوری جز آبشخور خودتان سیراب کردید و این واکنش زشت و بیجای شما در پاسخ به شیطان بود.
هذا و العهد قریب و الکلم رحیب و الجرح لما یندمل و الرسول لما یقبر؛ «همه اینها در حالی انجام گرفت که هنوز دیری از عهدی نگذشته بود که با پیامبر بستید و زخم رحلت ایشان هنوز گشوده بود و آن جراحت هنوز التیام نیافته و هنوز رسول اسلام به خاک سپرده نشده بود».
به راستی آنان واکنشی ناصواب و برخلاف انتظار نشان دادند؛ زیرا هنوز پیمانی که با رسول خدا صلی الله علیه و آله در غدیر خم بسته بودند تازه بود و از آن رخداد حدود هشتاد روز میگذشت. چه زود ندای پیامبر فراموش گردید که می فرمود: من کنت مولاه فعلی مولاه؛(58) «هرکه من مولای اویم، علی مولای اوست». جان سوز تر این که هنوز چندی بیشتر از وفات پیغمبر نگذشته بود و کسی از میان مسلمانان رخت بربسته بود که بر آنان حق حیات داشت و برای هدایت و سعادتشان از هیچ کوششی فروگذار نکرده بود. رحلت او چنان زخمی بر جان دوستانش زده بود که هنوز التیام نیافته بود. شگفت انگیزتر از همه اینکه همکاری با شیطان برای پیمان شکنی با رسول خدا صلی الله علیه و آله و فریب خوردن از او زمانی صورت گرفت که هنوز پیکر نازنین آن رسول همام صلی الله علیه و آله بر روی زمین بود و به خاک سپرده نشده بود.