صفحه ٢٧٣

از آنجا که امر خلافت بسیار مهم است و سرنوشت دنیا و آخرت انسان ها بدان وابسته است، برای تصمیم درباره آن، انسان به دلیلی محکم و تکیه گاه و دستگیره ای درخور اعتماد نیازمند است. کسی که احساس کند در راهی که میرود ممکن است از بلندی پرت شود، می کوشد به جایی بچسبد و دستگیره محکمی را در دست گیرد و با احتیاط حرکت کند. تصمیم برای امر خلافت حرکتی است که به دستگیره ای مطمئن نیازمند است، وگرنه انسان سقوط میکند؛ اما کسانی که انصار و مهاجرین بدانها تمسک جستند تکیه گاه های محکمی نبودند. از این روست که حضرت فاطمه علیها السلام این گونه ابراز تعجب میکنند.
سپس عالمه محدثه علیها السلام با اقتباس از آیات قرآن کریم میفرماید: «لَبِیْسَ الْمَوْلَى وَلَبِیْسَ الْعَشِیرُ»(239) و «بِیْسَ لِلظَّالِمِینَ بَدَلا»(240) سپس اضافه میکند: «اِسْتَبْدَلُوا وَاللهِ الذُّنابى بِالقَوادِمِ، وَ الْعَجُزَ بِالْکاهِلِ» و چه بد مولایی و چه بد دمسازی! و چه بد جانشینانی برای ستمکاران اند! به خدا سوگند! دُم ها را با سَرها، و ناتوان را با بزرگ و معتمد عوض کردند». آنان به جای انتخاب افراد پیش گام در اسلام، تقوا، شجاعت، دلاوری و همه فضایل، عقب مانده هایی را برگزیدند که از نظر کمالات هیچ امتیازی نداشتند و به جای اینکه سر را بگیرند دم را گرفتند. حضرت علیها السلام بار دیگر با اقتباس از آیات قرآن کریم انتخاب آن مردم را زشت میشمارند و میفرمایند: «فَرَغْماً لِمَعاطِسِ قَوْم «یَحْسَبُونَ اَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعاً»(241)؛ «اَلاَ اِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَـکِنْ لاَ یَشْعُرُونَ»(242)؛ وَیْحَهُمْ!  «اَفَمَنْ یَهْدِى اِلَى الْحَقِّ اَحَقُّ اَنْ یُتَّبَعَ