صفحه ٢٥١

آنها شد؛ به گونه ای که در عذاب جاودانه خواهند ماند. بی شک عذاب جاودانه جز برای کافر نخواهد بود و مومن اگر عذابی داشته باشد، موقت خواهد بود. یادآوری این آیه در کلام زهرای مرضیه علیها السلام بدین معناست که عاملان این انحراف، دست کم به راهی رفته اند که به کفر می انجامد.
لا جَرَمَ لَقَدْ قَلَّدَتْهُمْ رِبْقَتُها وَ حَمَّلَتْهُمْ اَوْقَتُها، وَ شَنَّنَتْ عَلَيْهِمْ غاراَتُها، فَجِدْعاً وَ عَقْراً وَ «بُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمينَ »(215)؛ «به ناچار ریسمان آن را بر گردن آنها انداختم و بار سنگینش را به دوششان گذاشتم و از هر سو بر آنان حمله بردم. پس نفرین و لعن و دوری از رحمت خدا بر قوم ظالم باد!»
فاطمه مظلومه علیها السلام در خطبه فدکیه نیز شبیه به این تعبیر را خطاب به متصدی خلافت به کار بردند و فرمودند: «پس بگیر این [خلافت] را در حالی که رام شده و افسار آن آماده و مهیای سواری است؛ اما در روزی که محشور شوی با تو روبه رو خواهد شد.».(216) در اینجا نیز حضرت پس از بیان آنکه از سر ناچاری امر خلافت را رها کرده اند، تعبیراتی را به کار میبرند که در مقام نفرین به کار میرود. البته برخی از این تعبیر ها در ادبیات ما چندان مانوس به نظر نمی رسد. «جَدعا» یعنی «بینی اش بریده باد!»(217) و عقرا یعنی دست و پایش بریده باد! و «عَقَرَ» یعنی دست و پای شتر را با شمشیر قطع کرد.(218) تعبیر جدعا و عقرا تعابیری مرسوم اند که در زبان عربی برای نفرین به کسی به کار میروند. در حقیقت حضرت آنان را مردمی ستمگر خوانده و خواهان دوری آنان از رحمت خدا و گرفتاری شان به نهایت ذلت شده است.