صفحه ٢٤٣

حقیقت جویی تمام می کند. مادر حسنین علیهم السلام با وجود بیماری شدیدی که روز و شب های فراوانی همراه حضرت بود، کوشید از فرصت اجتماع آن زنان نیز استفاده کند و سخنانی را بیان فرماید که جای دیگر امکان بیان آنها به این شکل نبود.
با نگاهی به سخنان رسا، زیبا و مظلومانه زهرای مرضیه علیها السلام در این خطبه میبینیم که دیگر سخن از سرزمین فدک و غصب آن مطرح نیست؛ بلکه تکیه اصلی سخنان همسر علی علیه السلام بر مسئله خلافت و امامت امیر مومنان علیه السلام و اظهار غضب از تغییر مسیر امامت و ولایت است. در حقیقت میتوان گفت این خطبه فاطمه زهرا علیها السلام بهترین، کامل ترین و موثرترین دفاع حضرت از مسئله ولایت و امامت است. حضرت در همین خطبه کوتاه ـ که نشان میدهد حال حضرت اقتضای بیانی طولانی نداشته است ـ سخنانی بسیار عمیق، عبرت آموز، کوبنده و هشدار دهنده بیان کردند که دل های آماده را در هر عصری به خروش می آورد. سکوت و فریاد ها و قهر و غضب های حکیمانه زهرای مرضیه علیها السلام نشان از آن دارد که حضرت قصد داشت تا آخرین روزهای حیات مبارکش از مسئله ولایت و امامت دفاع کند و در حد ممکن، حقایق را برای مردم همه اعصار و امصار بیان فرماید. شاید مردم آن عصر دریابند به چه کار خطرناکی تن داده اند و چه آثار شومی بر این عمل آنان مترتب خواهد شد و از سوی دیگر راه بر همه حقیقت جویان باز بماند.
اقدام حکیمانه و مستدل صدیقه طاهره علیها السلام لایه های گوناگونی دارد که دفاع از امامت و ولایت امیر مومنان علیه السلام و افشاگری درباره متصدیان خلافت، یکی از آن لایه هاست. لایه عمیق تر اقدام حضرت این حقیقت است که دفاع ایشان از امیر مومنان علیه السلام و مسئله امامت، امری عاطفی و خانوادگی و برخاسته از علاقه شخصی ایشان به همسر معصوم و مظلوم خویش و این گونه مسائل نبود؛ البته دفاع از حق همسر و پیشگیری از مظلومیت او کار پسندیده ای است؛ اما دفاع حضرت زهرا علیها السلام بسیار