صفحه ٣٣

 2- عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(صلی الله علیه و آله) يَجِي ءُ كُلُّ غَادِرٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِإِمَامٍ مَائِلٍ شِدْقُهُ حَتَّى يَدْخُلَ النَّارَ وَ يَجِى ءُ كُلُّ نَاكِثٍ بَيْعَةَ إِمَامٍ أَجْذَمَ حَتَّى يَدْخُلَ النَّارَ.
 3- عَنْهُ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(صلی الله علیه و آله) لَيْسَ مِنَّا مَنْ مَاكَرَ مُسْلِماً.
 4- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَيْدٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) قَالَ سَأَلْتُهُ عَنْ قَرْيَتَيْنِ مِنْ أَهْلِ الْحَرْبِ لِكُلِّ وَاحِدَةٍ مِنْهُمَا مَلِكٌ عَلَى حِدَةٍ


 توضيح-  گويا جهت اينكه حضرت اين سخن را فرموده اين بود كه مردم معاويه را مردى سياستمدار و عاقل مى دانستند، و آنحضرت را سست رأى مى پنداشتند، چون ميديدند كه حيله هاى معاويه كه بر پايه دروغ و مكر بنا نهاده شده بود پيشرفت ميكرد، پس آنحضرت بيان فرمايد: كه او باين نيرنگها آشناتر است ولى چون آنها مخالف با دستور خدا است آنها را به كار نبندد چنانچه سيد رضى (ره) در نهج البلاغه از آنحضرت روايت كرده است كه فرمود: «و ما در زمانى واقع شده ايم كه بيشتر مردم آن مكر را زيركى پندارند، و نادانان ايشان را زيرك خوانند، آنها را چه شده است؟ خدا ايشان را بكشد، مرد نيرومند و كاردان راه حيله و نيرنگ را ميداند ولى امر و نهى خدا جلوگيریش كند، و با اينكه برأى العين آنرا ديده و دانسته و توانائى بكار بردن آنرا دارد واميگذارد و كسيكه در دين از هيچ گناهى باك ندارد فرصت جوئى مى كند و مكر را بكاز اندازد....» و آشناتر بودن آنحضرت بمكر و حيله و داناتر بودنش در بكار بردن آن روشن است زيرا آنحضرت بهمه چيز داناتر از ديگران بوده است. اين بود ملخصى از گفتار مجلسى (ره) در معناى حديث.
 2-   امام صادق عليه السلام فرمود: رسولخدا (ص) فرمود: بيايد هر كه عهد شكنى كند در روز قيامت با امامى كه دهن او كج باشد تا داخل آتش گردد. و بيايد هر كه بيعت امامى را شكسته دست بريده تا بهمان حال داخل آتش شود.
 شرح-  ممكن است از لحاظ ادبى كلمه «بامام» متعلق به «قادر» باشد و مقصود از «امام» امام حق باشد چنانچه مجلسى (ره) گفته، و پس از اين در خبر (5) بيايد و بنابراين معناى حديث چنين شود: كه هر كه به امامى و پيشواى حقى از پيشوايان عهدشكنى كند با دهن كج وارد صحراى محشر گردد و بهمين حال باشد تا بدوزخ رود، و ممكن است حرف (باء) در (بامام) بمعناى (مع) باشد و متعلق به (يجيىء) باشد و مقصود از (امام) امام ضلالت و گمراهى باشد چنانچه فيض (ره) گفته، و بنابراين معنى چنين است: كه هر كه عهد شكنى كند بيايد در روز قيامت در زير پرچم امامى دهن كج تا بهمان وضع با او بدوزخ رود.
 3-   امام صادق عليه السلام فرمود: كه رسول خدا (ص) فرموده: از مانيست كسيكه با مسلمانى نيرنگ كند.
 4- طلحة بن زبير گويد: از امام صادق عليه السلام پرسيدم: دو شهر است و اهل هر دو كافر حربى هستند، و براى هر كدام پادشاهى جدا است، (اهل آندو) باهم جنگ كردند سپس سازش نمودند، پس از آن