معارف بوک

اقداماتی صورت گیرد و چه کسی جانشین شود. اما هرچه بود، در روز رحلت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نخست انصار، یعنی اوس و خزرج در این مسئله باهم درگیر شدند و سپس مهاجرین به آنان پیوستند و سرانجام کار با بیعت با مهاجرین پایان یافت. البته همه مهاجرین و انصار در آن محل حضور نداشتند و حتی برخی از افرادی که حضور داشتند بدون بیعت محل را ترک کردند؛ اما جزئیات این ماجرا برای هدف ما چندان اهمیتی ندارد. آنچه ما در پی دانستن آن هستیم این است که چرا سرانجام اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله به اینجا کشیده شد که عهد خویش با رسول خدا صلی الله علیه و آله را فراموش کردند و آیا ممکن است ما نیز به چنین وضعیتی دچار شویم؟ آیا ممکن است امت ما نیز عهد خویش را با ولی خدا فراموش کنند و این گونه در دام فریب شیطان گرفتار شوند؟ اینها پرسش هایی اساسی است که باید با حساسیت فراوان در پی پاسخ آنها بود.
زهرای مرضیه علیها السلام در ادامه خطبه شریف خویش به بهانه آنان برای اقدام زشت خود اشاره میکند و میفرماید: ابتدارا زعمتم خوف الفتنه؛ «این اقدام شما بدین بهانه صورت گرفت که نگران وقوع فتنه اید!»
از سخن صدیقه طاهره علیه السلام معلوم میشود که اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله برای این اقدام خود چنین دلیل آورده اند که میترسیم با رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله بین مسلمانان فتنه ای برپا شود و برای جلوگیری از این فتنه باید جانشینی برای ایشان تعیین کنیم! اما فاطمه زهرا علیها السلام در پاسخ به آنان با اقتباس از قرآن می فرماید: أَلَا فِي الْفِتْنَةِ سَقَطُوا وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكَافِرِينَ؛(60) «اما بدانید که در فتنه افتادید و به راستی جهنم فراگیرنده کافران است».
اقتباس از این آیه در پاسخ به دلیلی که اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله برای اقدام