صفحه ١٨٢

خشمناک است. به همین سبب در ادامه این سخن می فرمایند: موصوله ب«نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ * الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ (152)» [این عمل شما] به آتش برافروخته الهی متصل خواهد شد؛ آتشی که از دل ها سر میزند». هرکس که مشمول خشم خدا باشد به آتش جهنم گرفتار خواهد شد و بنابراین روشن است که اظهار این سخنان نیز برای اتمام حجت است. در واقع این سخن، آخرین کوشش حضرت برای هدایت آن مردم بود. در حقیقت همه تلاش های زهرای مهربان علیها السلام به سبب محبت و علاقه آن حضرت به هدایت و نجات آن مردم بود. حضرت دوست داشت، حتی اگر شده، یک نفر را هدایت کند. پس در پایان سخن، علت ایراد سخنان خویش را تقدمه الحجه (اقامه حجت) بیان فرمودند.

4ـ3. حال کنونی افراد؛ معیار ارزش گذاری
سخنان ارزشمند صدیقه کبری علیها السلام نکته دیگری نیز در بر دارد که باید بدان توجه داشت با اینکه انصار نخستین کسانی بودند که عهد خود را با رسول الله صلی الله علیه و آله شکستند و برای تعیین جانشین پیامبر اقدام کردند، حضرت در آغاز خطاب به آنها میفرمایند: «شما برگزیدگان و انتخاب شدگانی بودید که برای ما اهل بیت برگزیده شدید. شما با عرب جنگیدید و در این راه زحمت و سختی شدیدی متحمل شدید و با امت ها شاخ به شاخ شدید و رودرروی شجاعان ایستادید... تا اینکه آسیاب اسلام به کار افتاد». پس از این سخنان ایشان را سرزنش کردند و از قیام نکردن آنان در برابر ظلمی آشکار و انحراف در مسیر اسلام شکایت کردند. این بدان معناست که حضرت با اینکه انصار را توبیخ میکنند و سرانجام کار آنها را کفر و بدبختی دنیا و آخرت میدانند، اوصاف نیکوی پیشین آنان و