صفحه ٩٥

(قارون در جواب) گفت: همانا اين (ثروت فراوان) به واسطه دانشى كه نزد من است، به من داده شده، آيا او نمى دانست كه خداوند، قبل از او از ميان نسل ها، كسانى را كه از او نيرومندتر و مال اندوزتر بودند، هلاك كرده است؟ و (در آن هنگام حتّى) از گناهان مجرمان (هم) سؤالى نمى شود؟!

نكته ها:
سؤال: با اين كه در آيات بسيارى از قرآن مى خوانيم كه سؤالِ قيامت از همه كس؛ «فَلَنَسْئَلَنَّ الَّذِينَ أُرْسِلَ إِلَيْهِمْ وَ لَنَسْئَلَنَّ الْمُرْسَلِينَ» «1»، از همه چيز؛ «وَ لَتُسْئَلُنَّ عَمَّا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ» «2»، از همه حال؛ «إِنْ تُبْدُوا ما فِي أَنْفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحاسِبْكُمْ بِهِ اللَّهُ» «3» و از همه جا؛ «إِنْ تَكُ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ فِي صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّماواتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّهُ» «4» خواهد بود، پس چرا در اين آيه آمده است: «لا يُسْئَلُ عَنْ ذُنُوبِهِمُ الْمُجْرِمُونَ»؟!
پاسخ: آياتى كه دلالت بر سؤال دارد، مربوط به قيامت است؛ ولى آيه اخير، اشاره به زمان نزول قهر الهى در دنياست كه در آن هنگام ديگر مهلتى براى سؤال و جواب وجود ندارد.
پيام ها:
1- غرور علمى، گاهى آنچنان انسان را خودمحور مى سازد كه ديگر نقش هيچ كس يا هيچ چيز را قبول ندارد. «إِنَّما أُوتِيتُهُ عَلى  عِلْمٍ عِنْدِي»
2- به علم خود نازيدن، اخلاق قارونى است. «عَلى  عِلْمٍ عِنْدِي»
3- ثروت و قدرت را احسان الهى بدانيم، نه محصول علم و تلاش خود. (مردم مى گفتند: اين خداوند است كه به تو ثروت داده است، قارون مى گفت: خودم بر اساس علم، آن را پيدا نموده ام.) «أَحْسَنَ اللَّهُ- عَلى  عِلْمٍ عِنْدِي»
4- آشنايى با تاريخ، بهترين درس عبرت است. أَ وَ لَمْ يَعْلَمْ ... مِنْ قَبْلِهِ 
5- قلع و قمع گردنكشان، از سنّت هاى خداوندى است. (قدرت و ثروت، مانع