معارف بوک

ولى اگر بدون آن باشد به معناى به ناله در آوردن است.
جمله «إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ» را دو گونه مى توان معنا كرد:
الف: شفاعت نزد خدا سودى ندارد، مگر شفاعت انبيا و اوليا و شفاعت كنندگانى كه از طرف خداوند اجازه ى شفاعت داشته باشند.
ب: شفاعت نزد خدا سودى ندارد، مگر براى آن دسته از گناهكارانى كه خدا اجازه ى شفاعت براى آنان را به اوليا بدهد.
در تفسير اطيب البيان، آيه ى مورد بحث چنين معنا شده است: در قيامت جز براى افرادى كه خداوند اجازه دهد، شفاعت سودى ندارد و مجرمان در آن روز وحشت زده اند و ناله ها دارند تا آن كه صدايشان خاموش شود و ناله و فزع از دل هاى آنان برخيزد. فرشتگان يا مؤمنان از اين مجرمان مى پرسند: پروردگار شما در دنيا به شما چه گفت؟ مى گويند: گفت، ولى ما گوش نداديم.
پيام ها:
1- معبودهاى خيالى، اجازه ى شفاعت پيروان خود را ندارند. «لا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ»
2- شفاعت به اين معنا نيست كه شفاعت كنندگان از خداوند مهربان ترند، زيرا خداوند است كه به شفاعت كنندگان اجازه ى شفاعت مى دهد. «لِمَنْ أَذِنَ لَهُ»
3- شفاعت، كارى مستقل در برابر اراده ى حتمى او نيست، بلكه در راستاى اراده ى خداست. «أَذِنَ لَهُ»
4- در قيامت هم امكان شفاعت هست، ولى با اذن الهى. «لا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ عِنْدَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ»
5- اذنى كه خداوند به افراد مى دهد تا شفاعت كنند يا شفاعت شوند بر اساس حقّ است، يعنى شفاعت كنندگان به خاطر قرب الهى به آن مقام مى رسند و شفاعت شوندگان به خاطر حفظ ارتباط با راه خدا لايق دريافت شفاعت مى شوند. «قالُوا ما ذا قالَ رَبُّكُمْ قالُوا الْحَقَّ»