صفحه ٢٧٧

يَحْزُنْكَ كُفْرُهُ»
5- كفر مردم، در سرنوشت خودشان مؤثّر است. «فَلا يَحْزُنْكَ كُفْرُهُ إِلَيْنا مَرْجِعُهُمْ»
6- كفّار شاد نباشند، زيرا سرانجام گذر پوست به دبّاغ خانه مى افتد. «إِلَيْنا مَرْجِعُهُمْ»
7- مرجع و مبدأ انسان ها، تنها خداوند است. «إِلَيْنا مَرْجِعُهُمْ»
8- دو چيز باعث سعه ى صدر و رفع نگرانى مؤمنان از انحراف ديگران مى شود:
يكى توجّه به علم خداوند و ديگرى توجّه به معاد. فَلا يَحْزُنْكَ كُفْرُهُ إِلَيْنا مَرْجِعُهُمْ ... عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ (حال كه دانستيم خداوند همه چيز را مى داند و بازگشت همه به سوى اوست، پس جاى هيچ نگرانى نيست.)
9- در قيامت، انسان با گزارش عملكردِ خود روبروست. «فَنُنَبِّئُهُمْ بِما عَمِلُوا»
10- نيّت ها و انگيزه هايى را كه در دل داشتيم، خداوند مى داند و در قيامت ظاهر مى كند. فَنُنَبِّئُهُمْ ... إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ
11- توجّه به رسوايى روز قيامت، مى تواند مانع لجاجت و پافشارى بر كفر باشد. «فَنُنَبِّئُهُمْ بِما عَمِلُوا»
12- نعمت هاى دنيوى، ما را نفريبد كه در برابر نعمت هاى اخروى اندك و ناچيز است. «نُمَتِّعُهُمْ قَلِيلًا»
13- ارزش كارها را با توجّه به عاقبت آنها محاسبه كنيم. «نُمَتِّعُهُمْ قَلِيلًا ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلى  عَذابٍ غَلِيظٍ»
14- كفرِ امروز كافران، انتخابى است، «وَ مَنْ كَفَرَ» ولى به دوزخ رفتن فرداى آنان اجبارى است. «نَضْطَرُّهُمْ»
15- رفاه مادّى، نشانه ى سعادت نيست. «نُمَتِّعُهُمْ قَلِيلًا ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلى  عَذابٍ غَلِيظٍ»