صفحه ٢٠٣

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ «15» أَ لَمْ نُهْلِكِ الْأَوَّلِينَ «16» ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الْآخِرِينَ «17» كَذلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ «18» وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ «19»
در آن روز، واى بر تكذيب كنندگان. آيا پيشينيان را هلاك نكرديم. سپس ديگران را در پى آنان آورديم. ما با مجرمان اين گونه عمل مى كنيم. واى بر تكذيب كنندگان در آن روز.

نكته ها:
در اين سوره بارها آيه «وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ»* تكرار شده و در پايان هر چند آيه، اين هشدار به چشم مى خورد.
كلمه «وَيْلٌ» در مقام هشدار و تهديد به عذاب و هلاكت به كار مى رود و بر اساس روايات، نام وادى خاصّى در جهنّم و يا نام يكى از درهاى آن است.

پيام ها:
1- تكذيب كنندگان دين در معرض هلاكت و نابودى هستند و قهر خداوند نسبت به آنان، يك سنّت الهى است. «وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ أَ لَمْ نُهْلِكِ الْأَوَّلِينَ»
2- با طرح تاريخ گذشتگان، وجدان هاى خفته را بيدار كنيد. «أَ لَمْ نُهْلِكِ الْأَوَّلِينَ»
3- تكذيب دين سابقه طولانى دارد. لِلْمُكَذِّبِينَ ... الْأَوَّلِينَ
4- تمدّن هاى بشرى، اگر از مرز دين بگذرند، روبه افول و سقوط مى روند و جاى خود را به تمدن هاى ديگر مى دهند. نُهْلِكِ الْأَوَّلِينَ ... نُتْبِعُهُمُ الْآخِرِينَ
5- ريشه جرم و فساد در جامعه، تكذيب دين و ارزشهاى دينى است. المكذبين ... المجرمين
6- قهر خداوند، قانونمند است و تنها گناهكاران و مجرمان را در برمى گيرد.  «كَذلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ»
7- عذاب هاى الهى، از روى انتقام نيست، بلكه بر اساس استحقاق انسان ها است.  «كَذلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ»