صفحه ٢٤

كند.
 (انسان هاى عادى تنها مى شنوند و مى بينند و عبرت مى گيرند امّا انسان هاى برتر، مطالبى را از طريق دل دريافت مى كنند.) «جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ»
6- شكر خداوند، تنها با زبان نيست بلكه شكر عملى كه همان به كارگيرى  صحيح نعمت ها است، لازم است. «قَلِيلًا ما تَشْكُرُونَ»
7- كسى كه در آغاز خلقت شما را در زمين و از زمين آفريد، قدرت زنده كردن دوباره شما را نيز دارد. أَنْشَأَكُمْ، ذَرَأَكُمْ ... إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ
8- خداوند در دنيا انسان ها را در زمين پخش مى كند و در قيامت آنها را جمع مى كند. «ذَرَأَكُمْ، تُحْشَرُونَ»

وَ يَقُولُونَ مَتى  هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ «25» قُلْ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَ إِنَّما أَنَا نَذِيرٌ مُبِينٌ «26»
و (كفار، پيوسته از روى استهزاء) مى گويند: اگر راست مى گوييد اين وعده قيامت چه زمانى است؟ (به آنان) بگو: علم (به زمان قيامت) تنها نزد خداوند است و من تنها بيم دهنده آشكارم.

نكته ها:
در قرآن، شش مرتبه جمله، «مَتى  هذَا الْوَعْدُ» از زبان مخالفان آمده است و پيامبر در پاسخ آنان مى فرمودند: علم به قيامت فقط نزد خدا است.
علم غيب دو نوع است:
 نوعى كه خداوند به برگزيدگان خود عنايت مى كند: «تِلْكَ مِنْ أَنْباءِ الْغَيْبِ نُوحِيها إِلَيْكَ» «1» يعنى آنچه گفتيم از خبرهاى غيبى است كه به تو وحى كرديم.
و نوعى كه فقط مخصوص خداست و حتّى انبياى الهى به آن آگاهى ندارند، نظير علم به زمان برپايى قيامت: «إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ» چنانكه در دعا مى خوانيم: «بحق علمك