4- انسان داراى اختيار و اراده است. «لِمَنْ شاءَ»
5- انسان ديندار از ديگران جلوتر است و فرد بى دين عقب مانده است. «لِمَنْ شاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ»
كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ رَهِينَةٌ «38» إِلَّا أَصْحابَ الْيَمِينِ «39» فِي جَنَّاتٍ يَتَساءَلُونَ «40» عَنِ الْمُجْرِمِينَ «41» ما سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ «42» قالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ «43» وَ لَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ «44» وَ كُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخائِضِينَ «45» وَ كُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ «46» حَتَّى أَتانَا الْيَقِينُ «47»
هركسى در گرو چيزى است كه كسب كرده است. مگر اصحاب يمين، كه در باغ هاى بهشتى از مجرمان مى پرسند: چه چيز شما را روانه دوزخ كرد.
گويند: ما از نمازگزاران نبوديم. و افراد مسكين را اطعام نمى كرديم و با اهل باطل در سخنان باطل فرو مى رفتيم. و پيوسته روز جزا را تكذيب مى كرديم تا آن كه مرگ به سراغ ما آمد.
نكته ها:
مراد از اصحاب يمين همان گروهى هستند كه در آيه 27 سوره واقعه از آنان ياد شده است:
وَ أَصْحابُ الْيَمِينِ ما أَصْحابُ الْيَمِينِ فِي سِدْرٍ مَخْضُودٍ ... كسانى كه نامه عمل آنان را در قيامت به دست راستشان مى دهند.
در قيامت، گفتگوهاى تلخ و شيرين، سلام يا نفرين، سؤال و توبيخ، انداختن گناه و جرم به گردن ديگران و لعنت به يكديگر بسيار است و گفتگوى مؤمنان با مؤمنان، مجرمان با مجرمان، مجرمان با مؤمنان، و مؤمنان با مجرمان و نيز فرشتگان با مؤمنان و مجرمان در قرآن آمده است.
مراد از اطعام مسكين، يا زكات واجب است كه ترك آن مستوجب دوزخ است و يا آن است كه حتّى اگر زكات پرداخت شد ولى در جامعه گرسنه اى وجود داشت، سير كردن او واجب است و بى تفاوتى نسبت به او، سبب دوزخى شدن مى گردد.