صفحه ٩٤

7- لجاجت به مرحله اى مى رسد كه لجوج نه گوش مى دهد: «جَعَلُوا أَصابِعَهُمْ فِي آذانِهِمْ»، نه نگاه مى كند، «وَ اسْتَغْشَوْا ثِيابَهُمْ»، نه از كار خود دست برمى دارد «وَ أَصَرُّوا» و نه كوتاه مى آيد. «وَ اسْتَكْبَرُوا اسْتِكْباراً»
8- در تبليغ بايد شرايط زمان و مكان و حالات افراد را در نظر گرفت. گاهى بايد سرّى باشد و خصوصى، گاهى علنى و عمومى. لَيْلًا وَ نَهاراً ... دَعَوْتُهُمْ جِهاراً ... أَعْلَنْتُ لَهُمْ ... أَسْرَرْتُ لَهُمْ
9- انبيا در رسالت خود كوتاهى نكردند. دَعَوْتُ قَوْمِي لَيْلًا وَ نَهاراً ... دَعَوْتُهُمْ جِهاراً ... أَسْرَرْتُ لَهُمْ إِسْراراً

فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كانَ غَفَّاراً «10» يُرْسِلِ السَّماءَ عَلَيْكُمْ مِدْراراً «11» وَ يُمْدِدْكُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِينَ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ أَنْهاراً «12»
پس گفتم از پروردگارتان آمرزش بخواهيد كه او بسيار آمرزنده است.
آسمان را بر شما ريزش كنان مى فرستد. و شما را با اموال و فرزندان يارى مى كند و براى شما (از همان آب باران) باغ ها قرار مى دهد و براى شما نهرها جارى مى سازد.

نكته ها:
 «مدرار» از «در» به معناى ريزش فراوان باران است.
در آيات متعدّدى از قرآن ارتباط تنگاتنگ عقيده و عمل فاسد با قحطى و فقر و همچنين عقيده و عمل صالح با رفاه و امنيّت مطرح است.
چنانكه در يك جا مى فرمايد: «وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى  آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ» «1» اگر مردم اهل تقوا و ايمان باشند، بركات آسمان را به روى آنان مى گشاييم. و در جاى ديگر مى فرمايد: «ظَهَرَ الْفَسادُ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ» «2» مشكلات در خشكى و دريا به خاطر عملكرد مردم است.
هدف انبيا نجات بشر از قهر الهى است. از اول سوره تا اينجا، سه مرتبه سخن از