صفحه ٢٣

موانع راه را از دور شناسايى و بررسى مى كند، لذا سالم مى ماند و ديگران نيز با او همراهند.
امام باقر عليه السلام فرمود: قلب چهار گونه است، يكى از آنها قلب وارونه است كه آن قلب مشرك است. سپس اين آيه را تلاوت فرمود: «أَ فَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلى  وَجْهِهِ» «1»
خودشناسى راهى براى خداشناسى است. حضرت على عليه السلام مى فرمايد: گوش با استخوان مى شنود و چشم با پيه مى بيند. «جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ»
با اين كه شكر ما در برابر نعمت هاى خداوند بسيار كم است، ولى خداوند نعمت هايش را از ما نمى گيرد. در دعاى ماه رجب مى خوانيم: «يا من يعطى الكثير بالقليل» اى خدائى كه در برابر عمل و شكر كم، عطاى بسيار مى كنى.

پيام ها:
1- افراد لجوج و حق ستيز و حق گريز، به نوعى مسخ شده اند و به جاى حركت طبيعى مثل خزنده ها حركت مى كنند. بَلْ لَجُّوا فِي عُتُوٍّ وَ نُفُورٍ ... مُكِبًّا عَلى  وَجْهِهِ
2- راه اسلام، هموار و مستقيم و داراى مقصدى روشن است و اگر امت اسلامى بر اين راه رود، راست قامت و سرافراز است. «يَمْشِي سَوِيًّا عَلى  صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ»
3- خلقت انسان بسيار مهم است به گونه اى كه پيامبر مأمور مى شود مردم را به مبدأ پيدايش و نعمتهاى نهفته در آن پى در پى هشدار دهد. قُلْ هُوَ الَّذِي أَنْشَأَكُمْ ... قُلْ هُوَ الَّذِي ذَرَأَكُمْ
4- آفرينش خداوند ابتكارى است، نه شبيه سازى از روى نمونه قبلى. «أَنْشَأَكُمْ»
5- خدا همه ابزارهاى شناخت را به انسان عطا فرمود تا با او اتمام حجت