صفحه ٣٠٧

عَلَيْكُمُ الْجَوَابُ قَالَ قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّما يَتَّبِعُونَ أَهْواءَهُمْ وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ

 بَابُ أَنَّ مَنْ وَصَفَهُ اللَّهُ تَعَالَى فِي كِتَابِهِ بِالْعِلْمِ هُمُ الْأَئِمَّةُ علیهم السلام

  1-  عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِيرَةِ عَنْ عَبْدِ الْمُؤْمِنِ بْنِ الْقَاسِمِ الْأَنْصَارِيِّ


خويش را بيم دهند، شايد آنها بترسند» بنابراين بر مردم پرسش واجب گشته و بر شما پاسخ واجب نيست، امام عليه السلام مرقوم فرمود: خداى تبارك تعالى فرمايد: (50 سوره 28) «اگر از تو نپذيرفتند، بدان كه فقط از هوسهاى خود پيروى مى كنند، گمراه تر از كسيكه پيروى هوس خود كند كيست؟».
 شرح -  آيه شريفه «و ما كان المؤمنون لينفروا كافة» را علاوه بر مفسرين و محدثين، علماء اصول هم مورد بحث و تحقيق قرار داده و در باب حجيت خبر واحد به آن استدلال مى كنند و به آيه نفر مشهور گشته، پيغمبر و امام صلوات الله عليهم دورند و در شهر ديگر زندگی مى كنند و چون تحصيل علم دين بر آنها لازمست و از طرفى هم ممكن نيست كه همه مكلفين كوچ كنند و شهرى را در اختيار كودكان غير مكلف گذارند بايد كه از تمام مردم شهر، دسته اى از امامشان بشنوند، سپس بشهر خود مراجعت كرده و آنچه آموخته اند بهمشهريان خود باز گويند و ايشان را از عواقب وخيم معاصى بيم دهند، شايد آنها بپذيرند.
 بنابراين تحصيل علم بر همه واجبست، براى يك دسته با رفتن بخدمت امام و شنيدن از آنحضرت و براى ديگران با شنيدن از آن دسته هنگامى كه بر مى گردند، پس اصل تحصيل علم بر همه واجبست بوجوب عينى و مسافرت براى تحصيل علم بر چند نفرى بوجوب كفائى واجبست.
 و البته از اين آيه استفاده مى شود كه پرسيدن مردم از امام لازمست، چنانكه از آيه «فاسألوا اهل الذكر» استفاده مى شود، پس مقصود محمدبن ابى نصر اين است كه: طبق اين دو آيه بر مردم لازمست كه از شما بپرسند و شما مى فرمائيد، كه جواب دادن بر ما لازم نيست، اين چگونه درست مى آيد؟!! حضرت در پاسخ به آيه شريفه (50 سوره 28) استشهاد مى فرمايد يعنى همچنانكه پيغمبر (ص) به مردم پاسخ مى داد ولى هوا پرستان نمى پذيرفتند خداى تعالى آن آيه را نازل فرمود، تا اشاره داشته باشد به اينكه پاسخ دادن بهوا پرستان لازم نيست، ما امامان هم كه جانشين پيغمبر هستيم، همان روش را داريم، پس يكى از جهات پاسخ ندادن ما اين است كه سؤال كننده قصد فهميدن ندارد، بلكه هوا پرست و متمرد است.
 

كسانى را كه خداى تعالى در قرآنش عالم ناميده ائمه علیهم السلام مى باشند

1- امام باقر عليه السلام راجع بقول خداى تعالى عزوجل (9- سوره 39) «آيا كسانى كه دانند با