صفحه ١٢٤

أَنَّهُ يَكُونُ فِي آخِرِ الزَّمَانِ أَقْوَامٌ مُتَعَمِّقُونَ فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ وَ الْ آيَاتِ مِنْ سُورَةِ الْحَدِيدِ إِلَى قَوْلِهِ وَ هُوَ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ فَمَنْ رَامَ وَرَاءَ ذَلِكَ فَقَدْ هَلَكَ.

 4- مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ رَفَعَهُ عَنْ عَبْدِ الْعَزِيزِ بْنِ الْمُهْتَدِي قَالَ سَأَلْتُ الرِّضَا علیه السلام عَنِ التَّوْحِيدِ فَقَالَ كُلُّ مَنْ قَرَأَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ وَ آمَنَ بِهَا فَقَدْ عَرَفَ التَّوْحِيدَ قُلْتُ كَيْفَ يَقْرَأُهَا قَالَ كَمَا يَقْرَأُهَا النَّاسُ وَ زَادَ فِيهِ كَذَلِكَ اللَّهُ رَبِّي [كَذَلِكَ اللَّهُ رَبِّي].

 بَابُ النَّهْيِ عَنِ الْكَلَامِ فِي الْكَيْفِيَّةِ

 1-  مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ رِئَابٍ عَنْ


 بذات الصدور» است نازل فرمود، پس هر كه براى خداشناسى غير از اين جويد هلاك است.

 شرح -  مرحوم مجلسى (ره) علت نزول آيات را براى مردم كنجكاو سه چيز دانسته: 1- تا فكر دقيق و عميق آنها در معانى اين آيات به كار افتد 2- تا در خداشناسى به افكار خود تكيه نكنند بلكه به مضامين همان آيات اكتفا كنند 3- تا اين آيات معيار و ميزانى باشند كه افكار خود را بر آنها عرضه كنند و درست و نادرست آنرا بازشناسند، ولى پيداست كه اين سه معنى لازم و ملزوم يكديگرند و به يك معنى رجوع كنند. زيرا تا در آيات تعمق نكند نتواند آنها را معيار قرار دهد و چون معيار قرار داد به افكار خود تكيه نكند و مراد از آيات شش آيه اول سوره حديد (سوره 57) قرآنست كه اينك ترجمه آنرا ذكر مى كنيم و توضيح و تفسيرش را كه مناسب اين مختصر نيست به اهل تعمق وا مى گذاريم، بعد از بسم الله الرحمن الرحيم چنين فرمايد: (1) آنچه در آسمانها و زمين است تسبيح خدا گويند و او نيرومند و فرزانه است (2) پادشاهى آسمانها و زمين خاص اوست، او زنده كند و بميراند و به همه چيز تواناست (3) او اول و آخر است و آشكار و نهانست و به همه چيز داناست (4) اوست كه آسمانها و زمين را در شش روز آفريد سپس بعرش پرداخت، آنچه به زمين فرو رود و آنچه از آن برون شود و آنچه از آسمان فرود آيد و آنچه به سويش بالا رود همه را خدا مى داند، هر جا كه باشيد او با شماست و به آنچه مى كنيد بيناست (5) پادشاهى آسمانها و زمين خاص او است و تمام كارها به خدا بازگشت مى نمايد (6) شب را بروز در آورد و روز را به شب در آورد و او از درون سينه ها آگاه است.
 4- عبدالعزيز گويد از حضرت رضا عليه السلام راجع به توحيد پرسيدم، فرمود: هر كه «قل هو الله احد» را بخواند و به آن ايمان آورد توحيد را شناخته است، عرض كردم: اين سوره را چگونه بخواند؟ فرمود چنانكه مردم مى خوانند و خود حضرت اين جمله را افزود: چنين است پروردگارم (چنين است پروردگارم) (افزودن اين جمله پس از پايان سوره مستحب است و مانند گفتن «صدق الله العلى العظيم» پس از پايان قرآن و گفتن «لبيك» بعد از «يا ايها الذين آمنوا» مى باشد.

 باب نهى از سخن گفتن در چگونگى

 1- امام باقر عليه السلام فرمود: درباره خلق خدا سخن گوئيد و راجع به خدا سخن نگوئيد زيرا سخن