صفحه ٣٠٣

 بَابُ أَنَّ أَهْلَ الذِّكْرِ الَّذِينَ أَمَرَ اللَّهُ الْخَلْقَ بِسُؤَالِهِمْ هُمُ الْأَئِمَّةُ علیهم السلام

  1-  الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَجْلَانَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله الذِّكْرُ أَنَا وَ الْأَئِمَّةُ أَهْلُ الذِّكْرِ وَ قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِنَّهُ لَذِكْرٌ لَكَ وَ لِقَوْمِكَ وَ سَوْفَ تُسْئَلُونَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه السلام نَحْنُ قَوْمُهُ وَ نَحْنُ الْمَسْئُولُونَ.


اطاعت على و امامان پس از او را واجب كرده است و چرا على بن ابيطالب عليه السلام مقسم بهشت و جهنم است و چرا راه نجاتى جز در خانه ايشان نيست و چرا دشمنان ايشان در خسارت و زيانند و در آتش دوزخ بسر مى برند و چرا بايد ما از آنها بيزارى جوئيم و چرا.. و چرا..

 اهل ذكريكه خدا مردم را بپرسش از ايشان امر فرموده ائمه هستند

1- امام باقر (عليه السلام) راجع به قول خداى عزوجل (43 سوره 16) «اگر خودتان نمى دانيد از اهل ذكر بپرسيد» از قول پيغمبر صلى الله عليه و آله مى فرمايد: مقصود از ذكر من هستم و امامان اهل ذكر باشند و راجع بقول خداى عزوجل (44 سوره 43) «همانا قرآن براى تو و قوم تو ذكر است و بزودى از آن بازخواست مى شويد» خود امام فرمود: مائيم قول او و مائيم بازخواست شدگان (سؤال شوندگان).
 شرح -  مرحوم طبرسى در مجمع البيان اهل ذكر را سه گونه تفسير كرده است: 1- دانشمندان باخبار امتهاى گذشته، مؤمن باشند يا كافر 2- اهل كتاب (يهود و نصارى) و مقصود از آيه اينستكه: اى مشركين مكه اگر شما نبوت اين پيغمبر را قبول نمى كنيد، از اهل تورات و انجيل بپرسيد، زيرا مشركين اخبارى را كه يهود و نصارى از كتابهاى خود نقل مى كردند؛ تصديق مى نمودند. 3- اهل قرآن و ائمه هدى عليهم السلام و اما راجع به آيه دوم (44 سوره 43) مرحوم طبرسى گويد: يعنى قرآنيكه بتو وحى شده، مايه شرف تو و دودمان قريش است و مقصود از بازخواست شدن، بازخواست از شكر اين نعمت شرفست و بعضى گفته اند مقصود بازخواست از مردمست نسبت باحترام قرآن و اداء حق آن كه بر مردم لازم مى باشد و مرحوم مجلسى(ره) گويد: معنى اينست كه اى پيغمبر تو و قوم تو تا آخر الزمان، از معنى آيات قرآن پرسش مى شويد، يعنى مردم از شما تفسير قرآن را مى پرسند و خود قرآن مذكر (بياد آورنده) شماست و اين معنى با خطابى كه خدا در كلمه «تسألون» مى فرمايد، مناسب تر است پايان كلام مجلسى(ره).
 ما در سابق بيان كرديم كه از معجزات قرآن اينستكه: آيات آن بقالبى ريخته شده كه تحمل معانى متعددى را دارد و بسا باشد كه هر كسى بمقدار فهم و استعداد خويش، معنائى از آن مى فهمد و غالباً آن معانى مختلف، با هم منافاتى هم ندارند و همين است معنى ظهر و بطن قرآن.