صفحه ٢٤٧

از امام سؤال شد كه چرا در وضو بخشى از سر مسح مى شود؟ فرمودند: «لمكان الباء» به خاطر حرف «باء» در كلمه ى «بِرُؤُسِكُمْ» زيرا معناى آن قسمتى از سر است واگر آيه «و امسحوا رؤسكم» بود در آن صورت بايد همه ى سر را مسح مى كرديم. «1»
امام صادق عليه السلام فرمود: «مراد از «لامَسْتُمُ»، آميزش جنسى است؛ ولى خدا آن را پوشانده و پوشاندن امورى را دوست دارد؛ لذا آن گونه كه شما نام مى بريد، نام نبرده است». «2»
امام رضا عليه السلام درباره ى فلسفه ى وضو مى فرمايد:
* «يكون العبد طاهراً اذا قام بين يدى الجبّار»، زمينه پاكى هنگام ايستادن در برابر خداست.
* «مطيعاً له فيما أمره»، نشانه ى بندگى و اطاعت است.
* «نقيّاً من الادناس و النّجاسة»، عامل دورى از آلودگى ها و نجاست است.
* «ذهاب الكسل و طرد النّعاس»، مايه ى دورى از كسالت و خواب آلودگى است.
* «وتزكية الفؤاد للقيام»، آماده سازى و رشد روحى براى نماز است. «3»

پيام ها:
1- نظافت و طهارت، لازمه ى ايمان است. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ... فَاغْسِلُوا ... فَاطَّهَّرُوا
2- طهارت، شرط نماز است. «فَاغْسِلُوا»
3- همچنان كه تماس با قرآن مخصوص پاكان است، «لا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ» «4» ارتباط با خدا هم نياز به طهارت دارد. «فَاغْسِلُوا»
4- آلودگى جسم، مانع قرب به خداست. «إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا»
5- اصل در كلام، رعايت حيا و عفّت و ادب است، خصوصاً در مسائل زناشويى.  «لامَسْتُمُ النِّساءَ» البتّه در مسائل حقوقى، براى اين كه حقّى ضايع نشود، قانون روشن و بى پرده بيان مى شود. مثل آيه «دَخَلْتُمْ بِهِنَّ» «5» كه در مورد مهريّه است.
6- شرايط و مقدّمات نماز، تخفيف بردار هست، ولى تعطيل بردار نيست. «فَلَمْ