صفحه ٣٦٥

ذلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمانِكُمْ ... يُبَيِّنُ اللَّهُ ... لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ 
16- عمل كردن به احكام، بهترين شكر است. «لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ» (از اين كه به جاى «يبيّن اللَّه لكم آياته لعلّكم تعملون» فرمود: «لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ»، استفاده مى شود كه عمل كردن بهترين شكر است.)

سوره المائدة، آيه 90

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَيْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ «90»
اى كسانى كه ايمان آورده ايد! همانا شراب و قمار و بت ها و تيرهاى قرعه، پليد و ازكارهاى شيطان است، پس از آنها بپرهيزيد، تا رستگار شويد.

نكته ها:
عرب، به شعر و شراب، علاقه ى شديد داشت، به همين جهت تحريم شراب به صورت تدريجى انجام گرفت. در ابتدا آيه آمد كه از خرما و انگور مى توان هم رزق خوب تهيه كرد، هم شرابى مست كننده، «1» در آيه اى ديگر به منافع قمار و شراب و بيشتر بودن گناهش از منافعش اشاره كرده است. «2» بعد از مدتى آيه آمد كه در حال مستى نماز نخوانيد. «3» سپس آيه ى فوق نازل شد و آن را پليد و عمل شيطانى دانست و دستور اجتناب از آن را صادر كرد.
 «خمر»، به معناى پوشاندن با كلمه ى «خِمار» از يك ريشه است. به مقنعه ى زنان خِمار مى گويند، چون موى سر را مى پوشاند. شراب را هم خَمر مى گويند، چون عقل را مى پوشاند.
 «ميسر» از «يسر»، به معناى آسانى است. چون در قمار، افراد بدون زحمت، پول به دست مى آورند، به آن مَيسر گويند.
كلمه «أنصاب» جمع «نصب»، به معناى سنگ هايى است كه اطراف كعبه نصب و روى آن قربانى مى كردند و به آنها تبرّك مى جستند. «4» و يا مراد خود قربانى است كه روى سنگ ها