صفحه ٧٤

كوفه و بصره نصب كردند. لازمه چنين عملكردى اين بود كه امروزه بيش از يك ميليارد مسلمان و صدها ميليون شيعه، تفاوتى بين على(عليه السلام) با طلحه و زبير نبينند، بلكه فرقى بين على(عليه السلام) و معاويه قائل نشوند؛ و اين مطلب جديدى نيست. اگر امروزه ما مى‌دانيم كه على(عليه السلام) مقام ديگرى داشته است، و اصلا در يك مسير ديگرى بوده است، به اين دليل است كه علما براى تبيين تفاوت بين على(عليه السلام) و ديگران، هزار و سيصد سال تلاش كرده و آن را دائماً براى ما نقل كردند، پدر و مادرهاى ما از طفوليت اين مسائل را به ما تلقين كردند. اما اگر گفته مى‌شد زمانى بود كه چند نفر نشستند دور هم و حكومت را تقسيم كردند، در اين صورت چه تفاوتى بين ايشان مى‌ديديم؟ حداكثر مى‌گفتيم على(عليه السلام) كمى بهتر از آن ها بود. اين سخن تازه اى نيست. خود على(عليه السلام) از اين كه او را با معاويه مقايسه مى‌كردند، مى‌ناليد؛ «الدَّهْرُ أَنْزَلَنى ثُمَّ أَنْزَلَنى حَتّى يُقالُ عَلىٌّ وَ مُعاوية.»(1) آن زمان نيز همين اصحاب پيامبر(صلى الله عليه وآله)، يا كسانى كه سال ها در ركاب على(عليه السلام) و در محضر على(عليه السلام) بودند، مى‌گفتند: به هر حال معاويه نيز حُسن هايى دارد، جود و بخششى دارد، تدبيرى دارد، يك كشور اسلامى را اداره مى‌كند. همين افراد زمانى كه از على(عليه السلام) گله مند مى‌شدند، نزد معاويه مى‌رفتند. حتى نزديكان على(عليه السلام) هر وقت از على(عليه السلام) گله مند مى‌شدند و تقاضاهايى داشتند كه على(عليه السلام) به آن ها پاسخ مثبت نمى‌داد، نزد معاويه مى‌رفتند. آن ها اين دو را هم سنگ مى‌ديدند و معتقد بودند، فقط اندكى عدل و عبادت على بيش تر است.
اگر جريان مذكور اتفاق افتاده بود، من و شما على(عليه السلام) را چگونه مى‌ديديم؟ و اگر چنين برداشتى از اسلام و از على(عليه السلام) داشتيم، و اين رفتار را وظيفه يك خليفه اسلامى مى‌دانستيم، در اين صورت براى ما خلافت اسلامى با حكومت هاى دنيوى و سلطنت هاى كسرى و قيصر چه تفاوتى داشت؟ آن ها نيز همين گونه رفتار مى‌كنند، اگر در مقابل خود به معارضى برخورد كنند كه نتوانند او را دفع كنند، با او سازش مى‌كنند، رو به روى يكديگر مى‌نشينند و به هم لبخند مى‌زنند، با يكديگر از در سازش در مى‌آيند، براى اين كه جنگ و خونريزى نشود و خشونت پيش نيايد. مگر در تمام دنيا چنين نيست؟ در اين صورت چه تفاوتى بين حكومت على(عليه السلام) با حكومت كلينتون و ديگران وجود داشت؟
اگر ما امروز با حقيقت اسلام آشنا هستيم و مكتب تشيع را داريم، به بركت اين گونه رفتار