صفحه ٣٠٦

آیین خدا در آسمان و زمین

136. أَفَغَیْرَ دِینِ اللهِ یَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِى السَّمَـوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَکَرْهًا وَإِلَیْهِ یُرْجَعُونَ
آیا آنها غیر از آیین خدا مى طلبند؟ (آیین او همین اسلام است) و تمام کسانى که در آسمان ها و زمین اند، از روى اختیار یا اجبار، در برابر (فرمان) او تسلیم اند، و همه به سوى او بازگردانده مى شوند. (آل عمران/83)

تفسیر
در اینجا قرآن مجید اسلام را به معناى وسیعى تفسیر کرده و مى گوید: تمام کسانى که در آسمان ها و زمین اند و تمام موجوداتى که در آنها وجود دارند مسلمانند. یعنى در برابر فرمان او تسلیم اند، زیرا روح اسلام همان تسلیم در برابر حق است منتها گروهى از روى اختیار (طوعًا) در برابر قوانین تشریعى او تسلیم اند و گروهى بى اختیار (کرهًا) در برابر قوانین تکوینى او.
خداوند دو گونه فرمان در عالم هستى دارد: یک سلسله از