صفحه ١٩٧

تعقّل مبدأ حرکت به سوى عمل

76. کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ
این چنین خداوند آیات خود را براى شما شرح مى دهد؛ شاید اندیشه کنید. (بقره/242)

تفسیر
منظور از اندیشه کردن و تعقّل آن است که مبدأ حرکت به سوى عمل باشد، وگرنه اندیشه تنها درباره احکام نتیجه اى نخواهد داشت.
از مطالعه در آیات و روایات اسلامى به دست مى آید که غالباً «عقل» در مواردى به کار مى رود که ادراک و فهم با عواطف و احساسات آمیخته گردد و به دنبال آن عمل باشد. مثلاً اگر قرآن در بسیارى از بحث هاى خداشناسى نمونه هایى از نظام شگفت انگیز این جهان را بیان کرده و سپس مى گوید ما این آیات را بیان مى کنیم «لعلّکم تعقلون» (تا شما بیندیشید) منظور این نیست که تنها اطّلاعاتى از نظام طبیعت در مغز خود جاى دهید، زیرا علوم طبیعى