صفحه ٢٤٣

تجارت سالم و تجارت آلوده

100. وَأَحَلَّ اللهُ الْبَیْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا
و خدا بیع را حلال کرده و ربا را حرام (زیرا تفاوت میان این دو بسیار است). (بقره/272)

تفسیر
مسلّماً تفاوت بین ربا و بیع دلیل و فلسفه اى داشته که خداوند حکیم به خاطر آن چنین حکمى را صادر کرده است.
اوّلاً در خرید و فروش معمولى هر دو طرف به طور یکسان در معرض سود و زیان هستند. گاهى هر دو سود مى کنند و گاهى هر دو زیان، گاهى یکى سود و دیگرى زیان مى کند در حالى که در معاملات ربوى رباخوار هیچ گاه زیان نمى بیند و تمام زیان هاى احتمالى بر دوش طرف مقابل سنگینى خواهد کرد و به همین دلیل است که موسّسات ربوى روزبه روز وسیع تر و سرمایه دارتر مى شوند و در برابر تحلیل رفتن طبقات ضعیف بر حجم ثروت آنها دائماً افزوده مى شود.