معارف بوک

نیست، بلکه صبر و شکیبایى به معناى پایدارى و استقامت در برابر هر مشکل و حادثه است.
لذا بسیارى از علماى اخلاق براى «صبر» سه شاخه ذکر کرده اند:
1. صبر بر اطاعت (مقاومت در برابر مشکلاتى که در راه طاعت وجود دارد).
2. صبر بر معصیت (ایستادگى در برابر انگیزه هاى گناه و شهوات سرکش و طغیانگر).
3. صبر بر مصیبت (پایدارى در برابر حوادث ناگوار و عدم خودباختگى و شکست روحى و ترک جزع و فزع).
کمتر موضوعى را در قرآن مى توان یافت که مانند «صبر» تکرار و تأکید شده باشد. در قرآن مجید در حدود هفتاد مورد از «صبر» سخن به میان آمده است.
تاریخ مردان بزرگ گواهى مى دهد که یکى از عوامل مهم یا مهم ترین عامل پیروزى آنان استقامت و شکیبایى بوده است. افرادى که از این صفت بى بهره اند در گرفتارى ها بسیار زود از پا در مى آیند و مى توان گفت نقشى را که این عامل در پیشرفت افراد و جامعه ها ایفا مى کند، نه فراهم بودن امکانات دارد و نه استعداد و هوش و مانند آن.
اصولاً ویژگى استقامت این است که فضایل دیگر بدون آن ارج و بهایى نخواهد داشت که پشتوانه همه آنها صبر است و لذا در نهج البلاغه مى خوانیم: «بر شما باد به صبر و استقامت که صبر در