صفحه ٢٤٦

زیان هاى رباخوارى
الف. رباخوارى تعادل اقتصادى را در جامعه ها به هم مى زند و ثروت ها را در یک قطب اجتماع جمع مى کند.
ب. رباخوارى یک نوع تبادل اقتصادى ناسالم است که عواطف و پیوندها را سست مى کند و بذر کینه و دشمنى را در دل ها مى پاشد.
ج. درست است که ربادهنده براثر احتیاج تن به ربا مى دهد، امّا هرگز این بى عدالتى را فراموش نخواهد کرد و حتّى کار به جایى مى رسد که فشار پنجه رباخوار را هر چه تمام تر بر گلوى خود احساس مى کند. این موقع است که سراسر وجود بدهکار بیچاره به رباخوار لعن و نفرین مى فرستد، تشنه خون او مى شود. در این شرایط بحرانى است که ده ها جنایت وحشتناک رخ مى دهد.
این گسستگى پیوند تعاون و همکارى در میان ملّت ها و کشورهاى ربادهنده و رباگیرنده نیز آشکارا به چشم مى خورد. ملّت هایى که مى بینند ثروتشان به عنوان ربا به جیب ملّت دیگرى ریخته مى شود با بغض و کینه و نفرتى خاص به آن ملّت مى نگرند و در عین اینکه نیاز به قرض داشته اند منتظرند روزى عکس العمل مناسبى از خود نشان دهند.
این است که مى گوییم رباخوارى از نظر اخلاقى اثر فوق العاده بدى در روحیّه وام گیرنده به جا مى گذارد و کینه او را در دل خودش مى یابد و پیوند تعاون و همکارى اجتماعى را بین افراد و ملّت ها