صفحه ٢٢٢

ممکن است گفته شود کافران نورى ندارند که از آن خارج شوند، ولى با توجّه به اینکه نور ایمان در فطرت همه وجود دارد این تعبیر کاملاً صحیح به نظر مى رسد.
ناگفته پیداست که خداوند نه به اجبار مومنان را از ظلمات (گناه وج هل و صفات رذیله و دورى از حق) به نور خارج مى کند و نه کافران را به اجبار از فطرت توحیدى بیرون مى برد، بلکه اعمال آنهاست که ایجاب چنین سرنوشتى را از سوى پروردگار مى کند.(1)

***