صفحه ١٧٨

و آسان است در راه خدا از همان انفاق کنید.
در روایات اسلامى نیز آیه فوق به همین معنى تفسیر شده است.
در حدیثى از امام صادق (علیه السلام) مى خوانیم که فرمود: العَفو الوَسَط: «منظور از عفو (در آیه فوق) حدّ وسط است».
و در تفسیر علىّ بن ابراهیم قمّى مى خوانیم لا إقتارَ وَلا إسرافَ: «نه سختگیرى باشد و نه اسراف».
و در مجمع البیان از امام باقر (علیه السلام) آمده است: عفو، مازاد خوراک سال است.
احتمال دیگرى که در تفسیر این آیه مى توان گفت این است که «عفو» به معنى مغفرت و گذشت از لغزش دیگران است. مطابق این معنى تفسیر آیه چنین مى شود: «بگو: بهترین انفاق، انفاق عفو و گذشت است».
با توجّه به اوضاع اجتماعى عرب جاهلى و محلّ نزول قرآن، مخصوصاً مکّه و مدینه که از نظر دشمنى و کینه توزى و عدم گذشت در حدّ اعلا بودند این احتمال چندان دور نیست.(1)
با اینکه انفاق از مهم ترین مسائلى است که اسلام و قرآن روى آن تکیه کرده، ولى با این حال اجازه نمى دهد بى حساب و افراطى باشد، آن چنان که زندگى انفاق کننده را دچار نابسامانى کند. آیه فوق بنابر بعضى از تفاسیر ناظر به همین معنى است و نیز مى تواند اشاره