صفحه ١٠٣

2. رباى قرضى در تمام اجناس سه گانه جارى است
رباى معاوضى تنها در اجناسى است که با وزن و پیمانه خرید و فروش مى شود و در معدودات (شمردنى ها) جارى نیست; به همین جهت فروختن 4 گوسفند کوچکتر، به 3 گوسفند بزرگتر اشکالى ندارد; چون گوسفند از معدودات است، ولى در رباى قرضى تفاوتى بین این سه نیست و در هر سه، ربا جارى است.(98)
نمونه واضح معدود (شمردنى)، در عصر و زمان ما اسکناس است که رباى قرضى در آن جریان دارد، که اگر مقدارى اسکناس وام بدهد که بیش از آن را بگیرد، حرام و رباست.
دلایل مسأله تعمیم رباى قرضى به همه چیز
1. مشهور در میان فقها این است که تفاوتى در تحریم رباى قرضى، میان اجناس سه گانه نیست، بلکه ظاهراً مسأله مورد اجماع و اتفاق است.
2. اطلاق آیات و روایاتى که کلمه «ربا» در آن است، دلیل دیگرى محسوب مى شود که شرح آن گذشت.
3. عموم روایات «جرّ منفعت» نیز شامل معدودات مى شود، همانطور که شامل اجناس دیگر است.
4. عمومات عدم جواز شرط در رباى قرضى نیز شامل