صفحه ٦٧

شهرهاى شام بود و مردمى تجارت پيشه و مرفّه داشت، كه در ميان آنها بت پرستى و همچنين تقلب و كم فروشى در معامله كاملا رايج بود- شرح درگيرى اين پيامبر بزرگ با اهل «مدين» در سوره هاى متعددى از قرآن مخصوصا سوره «هود» و «شعرا» آمده است.
در اين آيه خداوند مى فرمايد: «ما به سوى مردم مدين، برادر آنها شعيب را فرستاديم» (وَ إِلى  مَدْيَنَ أَخاهُمْ شُعَيْباً).
سپس اضافه مى كند كه شعيب دعوت خود را همانند پيامبران ديگر از مسأله توحيد شروع كرد و «صدا زد اى قوم من! خداوند يگانه را بپرستيد كه هيچ معبودى جز او براى شما نيست» (قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ).
و گفت اين حكم علاوه بر اين كه فرمان عقل است به وسيله «دلايل روشنى كه از طرف خداوند براى شما آمده» نيز اثبات شده است (قَدْ جاءَتْكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ).
پس از دعوت به توحيد، به مبارزه با مفاسد اجتماعى و اخلاقى و اقتصادى آنها برخاسته نخست آنان را كه آلوده كم فروشى و تقلب و تزوير در معامله بودند از اين كار باز مى دارد و مى گويد: اكنون كه راه خدا براى شما آشكار شده «حق پيمانه و وزن را ادا كنيد و از حقوق مردم چيزى كم نگذاريد» (فَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَ الْمِيزانَ وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْياءَهُمْ).
سپس به يكى ديگر از كارهاى خلاف آنها اشاره كرده، مى گويد: «در روى زمين بعد از آن كه (در پرتو ايمان و كوششهاى انبياء) اصلاح شده است، فساد نكنيد» (وَ لا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها).
مسلم است كه از توليد فساد، اعم از فساد اخلاقى يا بى ايمانى يا ناامنى، هيچ كس بهره اى نمى گيرد، لذا در آخر آيه اضافه مى كند: «اين به سود شماست اگر ايمان داشته باشيد» (ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ).
 (آيه 86)- در اين آيه به چهارمين نصيحت شعيب، اشاره شده است، آنجا كه مى گويد: «شما بر سر راه مردم با ايمان ننشينيد و آنها را تهديد نكنيد و مانع راه