صفحه ٢٩٦

(آيه 50)- در اين آيه سومين پاسخ را مطرح كرده، مى گويد: «به آنها بگو: اگر عذاب پروردگار شب هنگام يا در روز به سراغ شما بيايد» امر غير ممكنى نيست، و آيا شما مى توانيد اين عذاب ناگهانى را از خود دفع كنيد؟ (قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ أَتاكُمْ عَذابُهُ بَياتاً أَوْ نَهاراً).
 «با اين حال مجرمان و گنهكاران در برابر چه چيز عجله مى كنند» (ما ذا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ).
 (آيه 51)- و در اين آيه چهارمين پاسخ را به آنها چنين مى گويد: «يا اين كه آنگاه كه واقع شد، به آن ايمان مى آوريد» و گمان مى كنيد كه ايمان شما پذيرفته مى شود، اين خيال باطلى است (أَ ثُمَّ إِذا ما وَقَعَ آمَنْتُمْ بِهِ).
چرا كه پس از نزول عذاب، درهاى توبه به روى شما بسته مى شود و ايمان كمترين اثرى ندارد، بلكه به شما گفته مى شود: «حالا ايمان مى آوريد، در حالى كه قبلا (از روى استهزاء و انكار) براى عذاب عجله مى كرديد»؟ (آلْآنَ وَ قَدْ كُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ).
 (آيه 52)- اين مجازات دنياى آنهاست، «سپس در روز رستاخيز به كسانى كه ستم كردند، گفته مى شود بچشيد عذاب ابدى را!» (ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذابَ الْخُلْدِ).
 «آيا جز بدانچه انجام داديد كيفر داده مى شويد»؟ (هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا بِما كُنْتُمْ تَكْسِبُونَ).
اين در واقع اعمال خود شماست كه دامانتان را گرفته است، همانهاست كه در برابرتان مجسم شده و شما را براى هميشه آزار مى دهد.
 (آيه 53)- در مجازات الهى ترديد نكنيد! در آيات گذشته سخن از كيفر و مجازات و عذاب مجرمان در اين جهان و جهان ديگر بود. اين آيه نيز موضوع را دنبال مى كند.
نخست مى گويد: مجرمان و مشركان از روى تعجب و استفهام «از تو سؤال مى كنند كه آيا اين وعده مجازات الهى در اين جهان و جهان ديگر حق است»؟