صفحه ١٨٢

 ولى هرگاه بیشتر به آن نزدیک شویم مى بینیم هنوز تا اسلامى شدن فاصله زیادى در پیش است هر چند نمى توان انکار کرد که گام هاى مفیدى در این راه برداشته شده است. براى اسلامى شدن بانک ها به طور کامل لازم است از نظر شرعى به امور زیر دقیقاً توجّه کنیم:
1. سپرده هاى مردم در مسیر کارهاى تولیدى مفید اعم از صنعتى، کشاورزى، دامدارى و همچنین تجارت سازنده بکار گرفته شود و این امور در عینیّت خارجى تحقّق یابد، نه در عالم پند و خیال و روى صفحات کاغذ.
2. به تسهیلات بانکى نظارت کامل شود که مردم وجوه دریافتى خود را در کارهاى مفید و سازنده اى که به جهت آن دریافت داشته اند بکار گیرند، و هرگز بانک ها و مؤسّسات پولى به گرفتن مبلغ سود خود بسنده نکنند، بلکه تلاش و سعى آنها این باشد که سود دریافتى از طریق حلال و مشروع باشد.
3. باید به مسؤولان بانک ها از یک سو و به مشتریان بانک ها از سوى دیگر، آموزش مستمر داده شود که نکات شرعى گرفتن پول یا دادن سپرده را که بى شک سبب شکوفایى اقتصادى و حلال شدن اموال است دقیقاً بکار بندند و از هرگونه تقلّب یا ظاهرسازى که شکل کار را به صورت بانک هاى رباخوار درمى آورد، بپرهیزند.
4. تغییر نام «ربا» به «کارمزد» و «رباخوارى» به «مضاربه» قطعاً مشکلى را نه شرعاً و نه عرفاً حل نمى کند، باید روح و ماهیّت آن