صفحه ٩٤

 مقاوم باشند، بر هزار نفر از كافران غلبه مى یابند، زیرا آنان گروهى هستند كه (آثار ایمان را) نمى فهمند.
 در صدر اسلام به خاطر همین روحیه ایمان و صبر و آگاهى و تشویق هاى پیامبر، در هیچ جنگى موازنه آمارى در كار نبود.
 در جنگ بدر 313 نفر در برابر 1000 نفر، در جنگ احد 700 نفر در مقابل 3000 نفر، در خندق 3000 نفر در مقابل 10000 نفر، و در موته 10000 نفر در مقابل صد هزار نفر قرار گرفتند.
 پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله به امر خداوند كه فرمود: «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ» مؤمنان را بر جهاد تشویق مى كرد، خداوند وعده داده بود كه بیست مؤمن صبور بر دویست نفر «عشرون صابرون یغلبوا مأتین» و صد نفر بر هزار نفر پیروز مى شوند. «مأة یغلبوا الفاً» خداوند با اینگونه وعده هاى نصرت، مسلمانان را یارى نمود. البته در این آیه كه وعده پیروزى در آن آمده است، سه كلمه به چشم مى خورد كه رمز پیروزى است:
 كلمه «مؤمنین» و «صابرون» درباره مسلمانان و كلمه «لا یفقهون» در مورد كفار آمده است كه لازمه آن فهم عمیق داشتن مسلمانان است.
 بنابراین مسلمانان به شرطى پیروز مى شوند كه داراى ایمان، صبر و آگاهى عمیق باشند.
 ناگفته نماند كه در آیه بعد مى خوانیم: چون خداوند در شما ضعف دید، بر شما تخفیف داد. «الْآنَ خَفَّفَ اللَّهُ عَنكُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا »(230)