صفحه ١٩

 آنان به عشق جمع ‏آورى غنائم منطقه را رها كردند، عاقبت جنگ با شكست مسلمین و شهادت حضرت حمزه عموى پیامبر صلى الله علیه وآله و جمعى از یاران با وفاى حضرت، پایان یافت.
 قرآن دلیل شكست اُحد را در سه كلمه بیان كرده است: سستى، اختلاف و تخلّف از فرمان. «حتّى اذا فَشِلتم و تَنازَعتم فى الامر و عَصیتُم»(13)
 د: بارها در نهج ‏البلاغه حضرت على علیه السلام افراد سنگدل یا ترسو و كسل را به شدّت سرزنش كرده و تعبیراتى از قبیل اینكه شما لاشه‏ هاى بى‏ روح هستید!، شما در قیافه مرد هستید امّا مردانگى ندارید!(14) و امثال آن به كار برده است.
 بنابراین آنچه خداوند از ما مى‏خواهد، نه پیش افتادن است نه پس افتادن، بلكه همراه بودن و هم‏فكر و همكار بودن است. «والّذین معهم...»

بحثى پیرامون تقوى‏
 در اینجا به مناسبت جمله «واتّقوا اللَّه» به نكاتى در مورد تقوى اشاره مى‏كنیم:
 1- هدف از دستورات الهى آن است كه در انسان روحیّه تقوى پیدا شود. مثلاً قرآن مى‏ فرماید: پروردگار خود را بپرستید شاید تقوى پیدا كنید.(15) و نیز مى ‏فرماید: روزه بر شما و بر