صفحه ١١١

 بگوییم كه ما غیبت تو را كرده‏ایم ناراحت مى شود (به گفته بعضى از مراجع تقلید(227))، نباید به او گفت، بلكه باید بین خود و خداوند توبه كنیم و اگر امكان دسترسى به شنوندگان است، به نحوى با ذكر خیر و تكریم از آنها تحقیر گذشته را جبران كنیم و اگر غیبت ‏شونده ناراحت نمى‏ شود از خود او حلالیّت بخواهیم.
 شیخ طوسى در شرح تجرید بر اساس حدیثى از پیامبر صلى الله علیه وآله مى‏ فرماید: اگر غیبت شونده غیبت را شنیده است، جبران آن به این است كه نزد او برویم و رسماً عذر خواهى كرده و حلالیّت بخواهیم، امّا اگر نشینده است، باید هرگاه یادى از غیبت شونده كردیم، براى او استغفار نماییم. «انّ كفّارة الغیبة أن تستغفر لمَن اغتبتَه كلّما ذكرتَه»(228)
 
 موارد جواز غیبت‏
 در مواردى غیبت كردن جایز است، به بعضى از موارد آن اشاره مى‏كنیم:
 1- در مقام مشورت؛ یعنى اگر شخصى درباره دیگرى مشورت خواست، ما مى‏ توانیم عیب‏هاى كسى كه مورد مشورت