نمونه هاى تخلّف و بازماندن
همان گونه كه پیش افتادن از خدا ورسول او ممنوع است، عقب ماندن و پس افتادن از فرمان آنان نیز ممنوع است. آن گاه كه خدا و رسول و جانشینان بر حقّ آنان مردم را براى مسئله اى فرا مىخوانند، باید با سرعت و سبقت، آگاهانه و عاشقانه، آن دعوت را لبیك گفت. در آیاتى از قرآن از كسانى كه به همراه فراخوانى و بسیج از خود سنگینى به خرج مى دهند، به شدّت انتقاد شده است. «اثّاقلتم الى الارض»(11) در این زمینه نیز به نمونه هایى توجّه مىكنیم:
الف: پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله در آستانه رحلت، لشگرى را براى دفاع به منطقه اى بسیج كرد و فرمانده آن را جوانى به نام «اُسامه» منصوب نمود و فرمود: خدا لعنت كند هر كس كه از لشگر اُسامه تخلّف كرده و سرباز زند، امّا عدهّ اى تخلّف كردند.
ب: در آیات قرآن از كسانى كه به خاطر تخلّف از فرمان پیامبر اسلامصلى الله علیه وآله به جبهه نرفتند و براین امر شادمان بودند، انتقاد شدید شده است. «فَرِح المخلّفون بمَقعَدهم خلاف رسول اللّه»(12)
ج: در جنگ اُحد با اینكه در حمله اوّل مسلمانان پیروز شدند، ولى به خاطر تخلّف از دستور پیامبر صلى الله علیه وآله كه 50 نفر را در شكاف كوههاى اُحد مسئول مرزبانى قرار داده بود، و