معارف بوک

‌‌ الفـ دوران حضور امام معصوم(عليه السلام): اين دوره از سال يازدهم هجرت تا سال 260 هجرى و يا به تعبيرى تا سال 329 هجرى(28 )را شامل مى‌شود. در اين دوره هم مثل زمان خود پيامبر(صلى الله عليه وآله) باز بين شيعيان اختلاف و ترديدى وجود ندارد كه مشروعيت حاكم و حكومت به نصب از طرف خداوند است و خداوند دوازده نفر را تعيين و نصب فرموده و به پيامبرش دستور داده كه آنها را به مردم معّرفى كند. بر اساس اعتقاد شيعه، مقصود از «اولى‌الامر» در آيه «اَطِيعُواللّهَ وَ اَطِيُعواالرَّسُولَ وَ اُولِى الْاَمْرِ مِنْكُمْ» همه حاكمان و صاحبان امر و فرمان نيستند بلكه افراد خاص و مشخصّى منظور هستند. دليل شيعه براين امر روايات معتبرى است كه از رسول خدا(صلى الله عليه وآله)در اين زمينه وارد شده است كه وقتى اين آيه نازل شد اصحاب آمدند و از آن حضرت در مورد «اولى‌الامر» سؤال كردند. مثلا يكى از آنها صحابى معروف پيامبر، جابر بن عبدالله انصارى است كه نزد پيامبر آمد و عرض كرد اى رسول خدا معناى «اَطِيعُواللّه» را فهميديم، معناى «اَطِيُعواالرَّسُول» را هم فهميديم امّا معناى «اُولِى الْاَمْرِ مِنْكُم» را نمى‌دانيم. حضرت فرمودند «اولى‌الامر» دوازده نفر از اوصيا و جانشينان من هستند كه اولشان على است و بعد هم اسم همه ائمه را خود پيامبر براى مردم بيان كرد و شبيه اين روايت حتى در بعضى از كتابهاى برادران اهل تسنّن نيز وجود دارد.(29) به هر حال به نظر شيعه مقصود از «اولى‌الامر» اين دوازده نفر هستند كه ويژگى مهّم همه آنها اين است كه «معصوم» هستند و آنها را نه پيامبر بلكه