معارف بوک

نيرويي نفرستاد تا اين‌که عثمان کشته شد.(33) و اين نکته را حضرت علي علیه السلام در نامه‌اي که به معاويه دارند، گوشزد مي‌کنند.(34)
 
  زمينه‌هاي حکومت معاويه
  با کشته‌شدن عثمان و رجوع مردم به علي علیه السلام  و بيعت با آن حضرت، با تحريک امويان در داخل، فضاي فرهنگي جامعه هرگز آماده‌ي برگشت به اسلامي نبود که بايد باشد و معاويه نيز در شام همواره در حال توطئه بود تا علي علیه السلام  امکان برگشت‌دادنِ اسلام به جامعه را پيدا نکند. تحميل سه جنگ جمل و صفين و نهروان و کشته شدن حدود صدهزار انسان و بي‌سرپرست ماندن ده‌هاهزار خانواده و رواج برادرکشي و کينه‌هاي قبيلگي، همگي مانع آن شد که حضرت به تربيت معنوي جامعه آن طور که شايسته است اقدام کنند. به‌خصوص که در زمان خلفاي گذشته نيز در اين امر هيچ اقدامي صورت نگرفت و اکثر افراد جامعه در سطحي‌ترين شکل ممکن باقي‌مانده بودند و از همه مهم‌تر تقسيم جامعه به شيعه‌ي علي علیه السلام  و شيعه‌ي عثمان بود که طرفين در حدّ تکفير بر روي هم شمشير مي‌کشيدند و اين‌ها زمينه‌اي بود تا معاويه پايه‌هاي امپراطوري خود را پايه‌ريزي کند و خلافت اسلامي به پادشاهي موروثي تبديل شود و موجب احياي ارزش‌هاي جاهلي به جاي ارزش‌هاي اسلامي گردد.