صفحه ٦٢

 داشته باشیم؛
 * دروغ یك نوع نفاق است، زیرا انسان چیزى را به زبان مى‏ گوید كه خود نیز در دل آن را باور ندارد. «یَقولون بِاَلسِنَتهم ما لیسَ فى قُلوبِهم»(104)
 * دروغ گاهى در سیماى یك تهمت در مى‏ آید و نسبت ناحقّى به شخصى پاك داده مى ‏شود. «اَرادَ بِاَهلِك سُوء»(105)
 * دروغ گاهى در قالب سوگند در مى ‏آید، یعنى سوگند دروغ یاد مى ‏كنند. «یَحلِفونَ بِاللَّه...»(106)
 * دروغ گاهى در قالب گریه ظاهر مى‏ شود. چنانكه برادران یوسف شبانه و اشك ریزان نزد پدر آمدند كه یوسف را گرگ پاره كرد. «و جاؤا أباهُم عِشاءً یَبكون»(107)
 * دروغ تنها با زبان نیست، بلكه گاهى با عمل است. برادران یوسف پیراهن یوسف را با خون آمیختند و با دروغِ عملى مطلب خود را اظهار داشتند. «بِدَمٍ كَذِب»(108)
 * اسلام مردم را حتّى از دروغ شوخى نهى فرموده است.(109)
 * دروغ، كلید بسیارى از گناهان است.(110)
 * دروغ، انسان را از چشیدن مزه ایمان محروم كرده(111) وسبب خرابى ایمان مى‏ شود.(112)