معارف بوک

فطریّات ثابت انسانى بنا شده است، مانند عدالت، صلح، مبارزه با تبعیضات ناروا، آزادگى، پاکى، وفاى به پیمان، راستى، درستى، امانت، نیکى به همگان، فداکارى، جهاد در راه حق، مبارزه با فساد، محبّت و صمیمیّت، اطاعت از فرمان خدا و دورى از ظلم، تجاوز، تن بذلّت دادن، اختلاف و پراکندگى، بى بند و بارى، دروغ، تزویر و ده ها اصول ثابت و تغییرناپذیر دیگر که اگر مثلا میلیون ها سال بر انسان بگذرد هرگز بى دادگرى خوب و عدالت بد نخواهد شد.
قسمت مهمّ تعلیمات اسلام مربوط به این حقایق است و اینها اصولى است که در هیچ عصر و زمانى دگرگونى پیدا نمى کند.
ب) قسمت تحوّل پذیر که از نیازمندى هاى انسان که با گذشت زمان دگرگون مى گردد سرچشمه مى گیرد. به عنوان مثال چگونگى مناسبات و پیمان هاى کشورهاى اسلامى با غیر مسلمانان، مناسبات سیاسى، اقتصادى و مانند اینها... تاکتیک هاى دفاعى، وسایل مورد نیاز براى دفاع و مسائل دیگرى از این قبیل، همه تحوّل پذیرند و تردیدى نیست که این امور با ویژگى هاى هر عصرى دگرگون مى گردد. دستورهاى اسلامى در این قسمت یک سلسله کلیّات وسیع است که مى تواند بر نیازمندى هر عصرى منطبق گردد و آنها را تأمین کند، به عنوان مثال در مورد وسایل دفاعى و آرایش نیروهاى نظامى، قرآن مى فرماید:
( وَ أَعِدُّواْلَهُم مَّا أسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّة وَ مِن رِّبَاطِ ألْخَیْلِ تُرْهِبوُنَ بِهِ عَدُوَّاللهِ وَ عَدُوَّکُمْ; نیرویى که در توان دارید براى مقابله با دشمنان، فراهم سازید، و مرکب ها (اسب هاى ورزیده) را آماده کنید تا دشمنان خدا و دشمنان خود را بترسانید).(1)