«بی نیازی» خواهد شد؟ آیا اگر بی نهایت «هیچ» را روی هم بگذاریم چیزی خواهد شد؟ آیا اگر بی نهایت «صفر» را کنار هم بچینیم، تبدیل به عدد می شود!؟ بنابراین سلسله علّت و معلول تا متّکی به یک علّت ازلی و اصلی نباشد به وجود نمی آید.
نتیجه این که، عقیده به وجود یک علّت ازلى و نخستین قدر مشترک میان مکتب الهیّون و ماتریالیستهاست، و تنها اختلاف این دو مکتب در این است که آیا علّت نخستین داراى «عقل و علم و خرد» است و یا فاقد اینهاست، مادّى ها منکر وجود عقل و خرد در علّت نخستین هستند و آن را مادّه فاقد این امور معرفى مى کنند، در حالى خدا پرستان مبدأ اوّلى جهان را داراى علم، و حکمت و خردى بى پایان مى دانند.
راه هاى خداشناسى
براى شناخت خدا راه هاى متعدّدى وجود دارد که در اینجا به چند نمونه از آنها اشاره مى کنیم:
راه اوّل: مطالعه نظام آفرینش
نخستین راه خداشناسى مطالعه در نظام هستى است، بدین منظور باید به موجودات و نمودهاى مختلف جهان نگاه کرده و ببینیم، آیا در چهره موجودات ،آثار عقل و خردِ علّت نخستین دیده مى شود یا آثار نبود آن؟
آیا ساختمان چشم انسان و طرز قرار گرفتن عدسى چشم، و شبکیّه، و پرده هاى مختلف آن، گواهى نمى دهد که سازنده چشم، از «قوانین