صفحه ١٠٣

نمى تواند از چهارچوبه اصول و مقررّات انسانى بیرون باشد، و هرگونه تجاوز از این اصول و مقررّات ولو در برابر دشمن، تجاوز از حدود الهى بشمار مى رود.
دقّت در دستوراتى که پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) به هنگام حرکت سربازان و مجاهدان به سوى میدان نبرد مى داد، مسالمت جویى و عمق بینش انسانى اسلام را در این قسمت مشخص مى سازد:
«به نام خدا حرکت کنید، و از خدا استمداد طلبید، و براى او و طبق آیین فرستاده او پیکار نمایید.
هان اى مردم، مکر و فریب پیشه نکنید، و در غنایم خیانت روا مدارید، دشمن را پس از کشتن مُثله نکنید (اعضاى بدن او را بسان دوران جاهلیّت نبُرید).
پیران و کودکان و زنان را آزار نرسانید.
متعرّض رهبانان و عبادت پیشگان که در غارها و دیرها ساکنند، نشوید.
هرگز درختان را جز در مورد ضرورت و نیاز از ریشه قطع ننمایید.
نخلستان هاى دشمن را مسوزانید، و با آب غرق نسازید.
درختان میوه دار را از بین نبرده، و زراعت دشمن را به آتش نکشید.
حیوانات مفید را جز براى قوت خود نکشید.
هرگز آب هاى دشمن را با زهر آلوده نسازید.
و از حیله (و شبیخون زدن) بپرهیزید...
و به این ترتیب توسّل به هرگونه وسیله مبارزه غیر انسانى همچون شبیخون زدن جنگ هاى میکربى، آتش زدن و سوزاندن دام ها،