معارف بوک

دقیق تعیین شده که اگر همه کسانى که زکات بر آنها واجب است به وظیفه خود عمل کرده و آن را بپردازند مى توان بکلى فقر را از جامعه اسلامى ریشه کن ساخت. وجود فقر تنها به خاطر این است که عده زیادى از اطاعت این دستور حیاتى امتناع مىورزند و آنها در پیشگاه خداوند بزرگ مسئولند.
مصارف هشتگانه زکات هدف، اهمّیت و نقش تشریع این حکم اسلامى را در ساختن یک اجتماع سالم منعکس مى سازد. قرآن مجید این «موارد هشتگانه» را چنین شرح مى دهد:
( اِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلفُقَرَآءِ وَ المَسَاکِینِ وَ العَامِلِینَ عَلَیْهَا وَ المُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِى الرِّقَابِ وَ الغَارِمِینَ وَ فِى سَبِیلِ اللهِ وَ ابْنِ السَّبِیلِ; زکات اموال باید تنها در مورد «فقیران»، «مستمندان»، «کسانى که براى جمع آورى آن مى کوشند» (به تناسب کار و زحمتشان)، «جلب و جذب غیر مسلمانان به اسلام»، «خریدن و آزاد ساختن غلامان»، «اداى دین بدهکارانى که از پرداختن بدهى خود عاجزند»، «افرادى که در سفر وا مانده اند» و «در راه خدا» (هرگونه کار خیر و عام المنفعه) مصرف گردد).(1)
با توجّه به این که مصرف اخیر (فى سبیل الله) که یکى از مصارف هشتگانه زکات است مفهوم وسیعى داشته و کلیّه امور عمرانى، گسترش فرهنگ، بهداشت، ساختن پل ها، راه ها، بیمارستان ها و مدارس را شامل مى گردد، نقش مهمّ این مالیات اسلامى، در عمران و آبادى به خوبى آشکار مى شود.