صفحه ٧١

هيچ پيش‌فرضي را به راحتي نمي‌پذيرد تا طرف مقابل با دلايل کاملاً محکم نظر خود را اثبات کند و از اين طريق نسبت به هيچ موضوعي سرسري عبور نمي‌شود و اين‌طور نيست كه از ابتدا موضوعات را صرفاً با روحيه‌ي پيروي از گذشتگان پذيرفته باشند زيرا در آن صورت افراد، مقلد خواهند بود و نه مجتهد. اين‌همه نوآوري فقهي که در طول تاريخِ هزارساله‌ي فقه ظهور کرده تا آن‌جايي که ميرزاي شيرازي براساس مباني فقه شيعه، استعمال تنباکو را حرام مي‌کند و يا حضرت امام«رضوان‌الله‌تعالي‌عليه»، ولايت فقيه را به عنوان يک نظریه جهت تأسيس يک نظام و يک تمدن در مقابل تمدن غربي، مطرح مي‌کنند، همه در راستاي روحيه‌ي بازبيني مجتهدين در متون فقهي و اِعمال اجتهاد نمودن بر اساس زمان و مکان است.
  در بين مجتهدين يك روش زودباورانه كه حالا زود مطلب را تمام كنند به چشم نمي‌خورد و يا اين که بخواهند بر اساس بودجه‌اي که در اختيار دارند تحقيق کنند. در حوزه‌هاي علميه تحقيق تا آن‌جا جلو مي‌رود که مجتهد يقين کند به مطلب رسيده است زيرا بايد تک‌تک فتواهايي که مي‌دهد برايش مسلّم شود و به همين جهت کار با حدسيات جلو نمي‌رود.
  رجوع به کارشناس
  آنچه در اين بحثِ مختصر خواستم براي عزيزان عرض کنم آن است که بدانند فقيه در فرهنگ شيعه كسي است كه با آن روش و با سابقه‌ي هزار ساله بر روي احكام تحقيق مي‌کند تا تكاليف ديني ما را در حال