معارف بوک

بيان دوم
بر اساس بيان دوم از مراتب امر به معروف و نهي از منکر که از تعليم جاهل آغاز مي شود و تا جهاد ادامه مي يابد، بيشتر به مراتب عملي و راهکارهاي تحقق بخشيدن به هدف اين فريضه توجه مي‌شود.

1. تعليم جاهل
نخستين مرتبه امر به معروف و نهي از منکر، برحسب اين بيان، آموزش واجبات شرعي به ناآگاهان است. اين مطلب که در زبان روايات، از آن به تعليم جاهل تعبير شده است،(58) بيشتر به آموزش احکام و تکاليف شرعي براي نوجوانان و امثال ايشان باز مي گردد. البته همان گونه که تعليم واجبات و وادار کردن مردم به انجام آنها واجب است، تکاليف مستحبي نيز وجود دارند که امر به آنها، مستحب است.
ممکن است فردي به ادله مختلف از احکام و قوانين اسلام بي اطلاع باشد؛ ادله‌ای همچون تازه به تکليف رسيدن، يا دور بودن از مرکز اسلام، يا زندگي در منطقه‌اي که تحت تسلط کفار است. اين فرد را در اصطلاح «جاهل قاصر» گويند؛ يعني کسي که حکم اسلام يا شيوه اجراي آن را نمي داند، ازآن‌رو که شرايط فرا گرفتن احکام اسلام براي او فراهم نيامده، نه اینکه او در اين امر کوتاهي ورزیده باشد. تعليم احکام اسلام به چنين فردي واجب است. اين کار بايد با ملايمت و مهرباني صورت گيرد؛ زيرا اين فرد در جهل خود تقصيري نداشته است. همچنين در اين تعليم به