صفحه ٨٨

4. برخورد فيزيکي
اين مرتبه ديگري از امر به معروف و نهي از منکر است که اگر امر به معروف و نهي از منکر به‌صورت تذکر و برخورد لفظي اثر نکرد و سخن نرم، ملاطفت و موعظه اثر نبخشيد، يا سبب جرئت و گستاخي بيشترِ گناهکار گرديد، بايد با چنين شخصي با تندي برخورد کرد و با اعتراض شديد مانع عصيان او شد. البته بنابر فرمايش امام باقر(عليه السلام)، چنين برخوردي، اعتراض و ملامت ديگران را در پی دارد؛ حتي ممکن است دوستان فرد نهي کننده، او را به دليل پرخاشگري سرزنش کنند. اما از ملامتِ ملامت کنندگان نبايد ترسيد؛ اگرچه ملامتگران از نزديک ترين دوستان آمر يا ناهي باشند؛ زيرا اگر مردم از ترس ملامت و سرزنش ديگران، نهي از منکر را ترک کنند، بلا نازل مي شود و تر و خشک با هم مي سوزند.
البته در جامعه اسلامي که دولت اسلامي حاکميت دارد، برخورد فيزيکي بايد از طرف مقام رسمي و با مجوز رسمي صورت گيرد؛ يعني در جايي که بحث اعمال قدرت فيزيکي مطرح مي‌گردد، بايد اجازه حکومت و مقامات قضايي باشد. در اينجا اين پرسش مطرح مي شود که در چه مواردي مردم مجاز به برخورد فيزيکي هستند؟ اين پرسش را بدين‌گونه مي توان پاسخ گفت که اگر در زماني يا در سرزميني، دولت اسلامي وجود نداشته باشد، يا دولت اسلامي، ضعيف و ناکارآمد بوده، قدرت برخورد با منکرات را نداشته باشد و مردم احساس کنند که در اين سرزمين، اسلام در خطر است، لازم است براي نهي از منکر قيام کنند تا حقيقت اسلام و احکام آن حفظ شود و ارزش‌هاي اسلامي در جامعه احيا گردند.