شخص گناهکار، همچنان بر رفتار خود اصرار ورزيد، مراحل و مراتب ديگري پيش مي آيد.
3. برخورد اجتماعي با توطئه ها
گاه فضاي فرهنگي حاکم بر جامعه اين‌گونه نيست و انجام تکليف واجب، ارزش، و ترک آن، ضد ارزش تلقي نمي شود و گناهکاران هيچ شرم و حيايي از ارتکاب گناه و معصيت به خود راه نمي دهند. تا آنجا که با جسارت به گناه اقرار مي کنند و اگر به آنها گفته شود براي اجراي احکام، زحمت‌هاي زيادي کشيده شده، آشکارا خواهند گفت که ما احکام اسلام را نمي خواهيم. در چنين فضاي فرهنگي اي تظاهر به مخالفت با اسلام، زشتي خود را از دست داده است. شرايط حاکم بر جامعه عصر امام حسين(عليه السلام) نيز اين گونه بود: احکام قطعي اسلام ترک مي شد؛ حدود الهي تعطيل شده بود و کسي که از سوي معاويه نامزد خلافت بر مسلمانان شده بود، آشکارا شراب مي خورد و به اين کار تظاهر مي کرد.(62) در چنين اوضاعي احکام اسلامي، يکي پس از ديگري انکار مي شد و براي اندک مخالفتي با حکومت، به‌آساني خون مسلمانان بر زمين مي ريخت. نهي از منکر و موعظه نيز سودي نداشت. از همين روی امام حسين(عليه السلام) فرمود: فَعَلَي الإسلامِ السَّلامُ إذ قَد بُلِيَتِ الاُمَّه بِراعٍ مِثلَ يَزيد؛(63) «وقتي که مردم به حاکمي مثل يزيد مبتلا شوند، بايد فاتحه اسلام را خواند». البته در اواخر