صفحه ٢٥

انسان، مي‌بيند كه مي‌ميرد
به نظر شما آيا انسان مى‏ميرد يا مى‏بيند كه مى‏ميرد؟ اگر كمي در مورد خودتان دقت كنيد متوجه مي‌شويد كه هيچ كس نمى‏ميرد، بلكه هرکس مى‏بيند كه مى‏ميرد. همين‏طور كه اگر شما يك دستتان قطع شد، مى‏بينيد كه دستتان قطع شده، حالا اگر دست ديگرتان هم قطع شود، باز هم مى‏بينيد كه دو دستتان قطع شده، اگر دو پايتان هم قطع شود، مى‏بينيد كه پاهايتان قطع شد، حالا اگر دست‌ها و پاهايتان قطع شود، آيا «منِ» شما هم كم مى‏شود؟ يعنى نيمْ مَن مى‏شويد؟ يا همان مَنِ قبلي هستيد و باز هم مى‏گوييد: «من»؛ پس همین‌طور که با جداشدن بعضی از اعضاء بدنتان، منِ شما كم نمى‏شود، اگر تمام دست و پا و بدنتان هم جدا شود، چیزی از مَنِ شما کم نمی‌شود و مى‏بينيد كه مى‏ميريد.
همان‌طور كه اگر يك دست شما قطع مى‏شد، مى‏ديديد كه ديگر آن دست، در اختیار شما نيست، حال اگر تمام اجزاء بدنتان هم قطع شود، مى‏بينيد كه تمام بدنتان ديگر در اختيار شما نيست. اين حالت را مى‏گويند: «مردن». قرآن می فرماید: «اَللهُ يَتَوَفَّى الْاَنْفُسَ‏ حِينَ مَوْتِها وَالَّتي لَمْ تَمُتْ فِي مَنامِها»(1)  خداوند انسان‌ها را در هنگام مرگ و هنگام خواب مى‏گيرد. پس طبق فرمايش قرآن، انسان در موقع مرگ نابود