وَ لَوْ أَراكَهُمْ كَثِيراً لَفَشِلْتُمْ ... (روحيّه ى رزمندگان، در پيروزى و شكست تأثير به سزايى دارد.)
2- خداوند، در بحرانى ترين شرايط، مؤمنان را حفظ مى كند. «وَ لكِنَّ اللَّهَ سَلَّمَ»
گر نگهدار من آنست كه من مى دانم شيشه را در بغل سنگ نگه مى دارد
سوره الأنفال، آيه 44
وَ إِذْ يُرِيكُمُوهُمْ إِذِ الْتَقَيْتُمْ فِي أَعْيُنِكُمْ قَلِيلًا وَ يُقَلِّلُكُمْ فِي أَعْيُنِهِمْ لِيَقْضِيَ اللَّهُ أَمْراً كانَ مَفْعُولًا وَ إِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ «44»
و (به ياد آوريد) زمانى كه چون با دشمن برخورد كرديد، خداوند دشمنان را در نظر شما كم جلوه داد (تا با جرأت حمله كنيد) و شما را نيز در ديدگاه آنان اندك نشان داد (تا از كفّار مكّه، كمك نخواهند). اين كار براى آن بود كه خداوند كارى را كه مى بايست انجام شود، تحقّق بخشد. و (بدانند كه) همه ى كارها به خدا باز مى گردد (و اراده ى او بر هر چيزى نافذ است).
نكته ها:
هنگامى كه كفّار مسلمانان را ديدند، آن چنان در نظرشان كم جلوه كرد كه گفتند: ما بردگان خود را مى فرستيم تا مسلمانان را نابود كنند، «1» ولى زمانى كه جنگ شروع شد، در هنگامه ى نبرد، مسلمانان را زياد و دو برابر ديدند و مرعوب شدند. «2»
چنانكه در جاى ديگر خداوند مى فرمايد: «يَرَوْنَهُمْ مِثْلَيْهِمْ رَأْيَ الْعَيْنِ» «3»
پيام ها:
1- تقديرهاى الهى، اراده را از انسان سلب نمى كند. «وَ إِذْ يُرِيكُمُوهُمْ إِذِ الْتَقَيْتُمْ» ترغيب دو سپاه در جنگ بدر به رويارويى، بيانگر آن است كه تحقّق جنگ، از اختيار آنان خارج نبوده است.
2- امدادهاى الهى، هم پيش از جنگ نصيب مسلمانان شد، «فِي مَنامِكَ» و هم